De impact van waarden. Eens een marinier, altijd marinier!

Als ik aan een groep mariniers vraag met welk gevoel ze naar hun werk kijken, antwoorden ze unaniem ‘Trots’. Met een hoofdletter T. Mariniers geven hun leven in de burgermaatschappij op om deel te kunnen uitmaken van de Marine. Dit vereist veel toewijding, maar levert een enorm gevoel van trots en betrokkenheid op. Voor menig CEO blijft een organisatiecultuur met trotse, betrokken medewerkers slechts een utopie: uit recent onderzoek blijkt dat maar liefst 91% van alle werknemers in Nederland zich niet betrokken voelt bij zijn werk. En dit is een probleem. Want betrokken medewerkers zetten zich in. Om het doel van de organisatie na te streven en de organisatie tot een succes te maken. Om elkaar te helpen naar een gezamenlijke bedoeling. En dan is er sprake van een lage entropie.

Wat maakt mariniers zo trots?
Waar komt dit onomstotelijk trotse gevoel van Mariniers eigenlijk vandaan, vraag ik me nu jaren later af? Het antwoord ligt in de sterk gedeelde waarden in de marinierscultuur. Deze gedeelde waarden maken dat het niet alleen als een beroep wordt ervaren, maar als een manier van leven. Niet voor niets is het credo onder Mariniers: eens een Marinier, altijd een Marinier. Drie kernwaarden verbinden Mariniers: Verbondenheid, Kracht en Toewijding. Verbondenheid krijgt vorm door de bijzondere band tussen Mariniers, gebaseerd op loyaliteit en respect voor elkaars opvattingen. Samen kom je verder dan alleen. Letterlijk onze eerste sheet bij een kennismaking. De waarde Kracht wijst op mentale en fysieke veerkracht, waar dan ook en onder elke omstandigheid. Tot slot verbeeldt Toewijding de wil om een opdracht tot een succes te maken. Mariniers denken niet in problemen, alleen in oplossingen. Als jong ventje ervoer ik door de zware opleiding met de name de waarde kracht. Nu als ondernemer begrijp ik veel beter waarom de waarden verbondenheid en toewijding mij zoveel gebracht hebben. En ons nog steeds brengen.

De drie Korpswaarden staan niet op zichzelf, maar zijn verbonden met elkaar en versterken elkaar. Ze zijn dan ook vervlochten in de hele organisatie van de Marine. Al bij het rekruteren van nieuwe Mariniers wordt streng op deze waarden geselecteerd. Mensen die niet intrinsiek gemotiveerd worden door Verbondenheid, Kracht en Toewijding, passen niet in de groep en zullen dus niet worden toegelaten. Na de toelating vormen de drie waarden de basis voor opleiding, training en inzet. En dat heb ik geweten.

Welke rol spelen leiders bij de Korpswaarden?
Alleen de basis van gedeelde waarden is niet genoeg. Om de waarden te laten leven zijn goede leiders nodig, die inspireren en het goede voorbeeld geven. Leiders spelen een sleutelrol in het creëren van een organisatiecultuur die op waarden is gebaseerd. Leiders in de Marine doen dit aan de hand van de ‘Mission Command’, een filosofie voor het aansturen van eenheden. Die aansturing gebeurt door duidelijk te maken waaróm iets bereikt moet worden, en niet hóe. Dat waarom blijkt vandaag de dag nog zo belangrijk in ons zakelijk leven. Misschien is “waarom……?” ook wel de belangrijkste open vraag die er bestaat, bedenk ik mij nu.

Door deze kaders krijgen de Mariniers vrijheid en kunnen ze samen in de context van de situatie bepalen wat de beste oplossing is. De missie en de te bereiken doelen worden dus duidelijk beschreven. De Mariniers treden op binnen de kaders van  Verbondenheid, Kracht en Toewijding, maar hebben daarbij veel ruimte voor pro-activiteit en creativiteit. Mariniers baseren hun gedrag dus op de waarden die leiders uitstralen. Dit gedrag bepaalt vervolgens de uitkomsten. En die uitkomsten zijn niet mis: de Koninklijke Marine zet zich al eeuwenlang succesvol in voor veiligheid op en vanuit zee, over de hele wereld. Met de Mariniers als de specialisten in dat grensgebied van water en land.

De Marine als inspiratie voor elke organisatie
Nu is de Marine natuurlijk een uniek voorbeeld van een bedrijf dat al eeuwen trouw is aan waarden. Maar wel een heel goed voorbeeld voor alle organisaties in deze wereld. Het moraal van het verhaal moge duidelijk zijn: wanneer de waarden vervlochten zijn in alle onderdelen van een organisatie, en de leider iedere medewerker betrekt in de invulling van de strategie en doelstellingen, gaan de medewerkers zich mede-eigenaar van het verhaal voelen. Door dit eigenaarschap zijn ze gemotiveerd om een gemeenschappelijk doel te realiseren. Met als gevolg dat de organisatie naar ongekende hoogte wordt getild. En waar alle medewerkers, elkaar helpend, als vogels in V-vorm naar het zuiden vliegen. Zonder leiders, want al die vogels weten wel waar het zuiden is en waarom ze daar moeten zijn. In mijn geval dus de West.

Wil jij dat je medewerkers zich net zo trots gaan voelen om onderdeel uit te maken van je organisatie als de Mariniers? Wij komen er graag over vertellen. Niet hoe, maar waarom!

Robert Jan van Leeuwen
Ondernemer en oud-Marinier